LOGOPEDIE BIJ KINDEREN
Logopedie valt onder gespecialiseerde (gezondheids)zorg of paramedische zorg. Logopedisten onderzoeken en behandelen problemen in de communicatie. Dit kunnen zowel schriftelijke, mondelinge als non-verbale problemen zijn, die te maken hebben met de stem, taal, spraak, slikken (eten en drinken) en het gehoor.
Hoofdgebieden
Er zijn 5 hoofdgebieden met betrekking tot logopedie bij kinderen.
Dat zijn de taal (hier hoort ook dyslexie bij), de spraak, het gehoor, het slikken en de stem. Voor deze 5 hoofdgebieden wordt hieronder globaal uitgelegd wanneer het goed is om een logopedist te raadplegen.
- Taal
Vertraagde taalontwikkeling
Als je twijfels hebt of je kind misschien achterloopt met het begrijpen van de taal of wat het zelf kan zeggen, als je dit vergelijkt met leeftijdsgenootjes, dan kun je altijd een logopediste raadplegen. Maar voor je deze stap neemt, kun je eerst de check doen op de website van kind en taal. Dit is een goede website om te checken wat je kind op een bepaalde leeftijd normaal gesproken kan. Het is van groot belang dat een kind met een taalontwikkelingsachterstand of taalontwikkelingsstoornis (TOS) zo snel mogelijk begeleiding krijgt, omdat de taalgevoelige periode ligt in de periode van 0-6 jaar. Dan kan er nog een flinke inhaalslag gemaakt worden en heeft de logopedie bij kinderen het meeste effect.
Dyslexie (lees- en spellingproblemen)
Dyslexie (dit is de ernstige vorm van lees- en spellingproblemen) is erfelijk. Als een van de ouders dyslexie heeft, dan is er 50% kans dat het kind het ook heeft! Het is dan heel belangrijk om de ontwikkeling van je kind goed te volgen op het gebied van het leren van de letters en of je kind moeite heeft met het ‘hakken en plakken’ van de losse klanken (letters) tot een woord; b-oo-m is boom.
- Spraak
Vertraagde spraakontwikkeling
Als je merkt dat je kind door zijn of haar omgeving niet goed wordt verstaan doordat het klanken verwisselt of vervangt door andere klanken, dan is het raadzaam om advies te vragen bij de logopedist. De logopedist kan met een kort onderzoekje kijken of deze vereenvoudigingen in de spraak op een bepaalde leeftijd nog mogen voorkomen of dat logopedische behandeling nodig is.
Spraak door afwijkend mondgedrag
De spraak en duimgedrag of langdurig gebruik van de speen (afwijkend mondgedrag) hangen zeer nauw met elkaar samen. Daarom is het in deze gevallen ook raadzaam een logopedist te raadplegen.
- Gehoor
Verminderd gehoor
Als je het idee hebt dat je kind niet alles goed hoort of als je denkt dat je kind af en toe ‘Oost-Indisch doof’ lijkt, dan is het goed om even het gehoor te checken.
Een eenvoudige manier om te weten te komen of je kind goed genoeg hoort, is de “vinger-wrijf-proef”. Ga achter je kind zitten of staan als het aan het spelen is of aan tafel zit. Wrijf met je duim tegen je wijsvinger en middelvinger (gebaar van geld tellen) vlak achter het linker of rechter oor. Als je kind reageert door naar die kant te kijken, dan kan je er zeker van zijn dat het gehoor niet erg slecht is. Reageert je kind niet aan dat oor, dan is het zeer raadzaam om even bij de huisarts een gehoortestje te laten doen. Zo ook bij het rechter oor. Als je kind verkouden is, kan je erop rekenen dat het gehoor van je kind van dag tot dag verschilt doordat het binnenoor verstopt kan zitten. Een verminderd gehoor is van grote invloed op de ontwikkeling van de spraak en de taal. Als je minder hoort, krijg je minder ‘mee’ van wat er gezegd wordt en is een achterstand snel het gevolg. Wees hier alert op!
Auditieve verwerkingsproblemen (AVP)
Sommige kinderen hebben moeite om te verwerken wat ze horen. Meestal heeft dit te maken met de spraak en taal die via de oren binnenkomt, maar zonder dat er sprake is van een verminderd gehoor. Dan hebben ze moeite om de opdrachten van de juf/meester op school goed te ordenen en vervolgens uit te voeren. Het schoolse functioneren kan hierdoor belemmerd worden. Bij twijfel is het raadzaam om de logopedist in te schakelen.
- Slikken
Problemen met slikken kan meerdere oorzaken hebben. Bij twijfel is het raadzaam om contact op te nemen met de logopedist.
- Stem
Als je kind een hese of schorre stem heeft die langer dan 6 weken duurt, dan is het raadzaam de logopedist in te schakelen. Het kan zijn dat je kind de stem verkeerd gebruikt. Dit kan door (te)veel hoesten of schreeuwen. Ook kan je kind aangeven dat het pijn in de keel heeft of dat het ‘moe’ is in de keel van het praten.
Er kan dan sprake zijn van knobbeltjes op de stembanden. Een stembandknobbeltje is een soort ‘eelt’ wat door goed gebruik van de stem weer weg kan gaan waardoor de stem weer helder kan worden. Het is raadzaam om dan een logopedist in te schakelen.